Cerpen : TUAH NANDE

TUAH NANDE TUAH

Julianus P. Limbeng
Erbekas denga ibas pusuhku seh gundari kai nina anakku man bangu asum ia peberkat kami nerusken sekolahna ku Bandung. “Sehat-sehat kam ya nande, totokenndu aku anakkndu, gelah banci pagi seh suran-suranta” nina Tuah nadingken kami ras bapana, bagepe agina Cirem ras Mencen. Biang kami Si Pancur pe ngkibas-kibasken ikurna ikut erndele ate penading Tuah, erkiteken ras ia rusur ku juma kenca mulih sekolah. Megati pe mulih ku rumah baba Tuah ras Si Pancur napuh ulih erburu bas kerangen deher peken kami. Kulitna biasana luak Tuah jadi tutup gendang karo. Tulan-tulanna me biasana jadi sikerajangen Pancur. Dakep Tuah pe Pancur, emana pe takalna. “Tading ko lebe jenda ya nak….” Nina Tuah. Berkat me ia erlajang. Sekolah. Mberat memang kuakap, erkiteken ia ngenca pupus kami dilaki.
Telu tahun kenca Tuah berkat, agina Cirem pe mindo maka ia pe ngelanjutken sekolahna ku Pulau Jawa. Amin gia nina nande marenda adi diberu labo perlu meganjangsa sekolahna, sebab man kalak ka nge ia pagi, janah ku dapur nge pagi dahinna nina nande marenda, tapi kami ras Bapa Tuah la pang nulak sura-sura Cirem. Emaka peberkat kami ka me ia pe ku Jawa sekolah. “Tutus kel ateku sekolah nande, gelah banci pagi terulin kegeluhenta, emaka totokendu pagi maka mejile pagi perdalanen persekolahenku”, nina Cirem. Tading me i kuta kami teluna ras kakakna Mencen, erkiteken Mencen anak kami sintengah lit sitik kekurangenna. Ia lahir premature, janah pernah bas sada paksa melas kulana, janah kenca si e lit sitik masalah bas perkembangenna. Sekolah pe ia labo beluhsa kel. Tapi kai pe dahikenna tutus kel atena. Emaka ia me teman kami kuta, janah ia pe labo nggit nerusken sekolah, erkiteken namatken SD saja pe ndekah kel ia. Awalna memang labo terterima kami bage keadaanna, tapi ndekah-ndekah enggo me akap kami biasa saja ras bapana.
Tuhu meriah kel ukur kami, maka kai sini belasken anak kami marenda ope berkat tuhu-tuhu erdalan alu mehuli. Duana anak kami enggo banci dung sekolahna, janah la ndekahsa minter ka ia duana dat dahin i Pulau Jawa. “Adi la kami sekolah Bandung enda, mungkin entah labo kam seh Bandung enda… hehehe…” nina Tuah man kami sanga gawah-gawah kami babana ku Lembang. Bagepe kenca piga-piga wari Bandung, berkat ka kami ku Bali, ingan Cirem erdahin. Ije pe meriah tuhu-tuhu akap kami ibabana keliling-keliling ku ingan si cukup mejile kel pemandangenna. Dua minggu dekahna mulih kami ku kuta, janah jumpa ka kami mulihi ras pupus kami Mencen. Sada sisi turah ateku megogo erkiteken Mencen la ikut ras kami. La ningen kami mela, tapi lit sitik bas pusuh kami permelana erkiteken keadaanna. Padahal teluna kel ia ndarat ibas bertinku nari. Tadingken kami ia ras Bibina kuta. Meriah ukurna ngaloken luah ibaba kami ibas turang ras agina, bagepe Bibi ras Bengkilana ngaloken luah permenna nari.
Kenca duana anak kami enggo erbahan jabuna, janah sukses pe ibas pendahinna, bagepe kempu-kempu kami enggo lit 4 kalak, emaka tuhu-tuhu jadi keriahen man kami amin gia lit sitik ngganjalna bas pusuhku, erkiteken Tuah sikusuraken ndube erjabu ras impalna, tapi buatna beru iKaroken. Bagepe Cirem amin gia jumpa ras kalak Karo, tapi jarang kel mulih ku kuta. “Ras kami saja kam Bali ras Bapa Nande… I rumah kam banci la akapndu latih, sekalian ras Tengah Mencen banci kam tading ras kami..” nina. Aku kueteh nge maka kata anakku Cirem e tuhu-tuhu ibas pusuhna nari. Tapi kuukuri makai a enggo lit emanna nggeluh, janah aku pe ndauh lebih sikapen nge akap kami tading bas jabu kami. Tading bas rumah kami. Emaka Natal ras Tahun Baru ngenca kesempaten kami jumpa ras anak-anak bagepe kempu kerina. Sangana kempu-kempu kami kitik denga marenda, mulih kenca ku kuta nambah kel riahna akap kami. Banci baba kami kempu ndurung ku sabah, bagepe mbuat durin sangana erbuah i peken. Kempu-kempu pe meriah kel tuhu-tuhu akapna adi mburtas kolam kenca. Itangkapna nurung badau ras nurung emas alu durung i kolam. Sibenter-benteren kubang ia ras anak-anak sideban bas kolam kami. Amin gia enggo piga-piga tahun ia nadingken kuta, entabeh denga akapna cibet, nurung timah-timah, bagepe cih ras kohol. Tapi kempu-kempu bagepe ras permen kami la ia pet. Bage gia, tuhu-tuhu meriah kel akap kami erkiteken banci ersada pulung. Kupujiken rusur man kalak sideban keberhasilen anak-anakku. Kubanggaken rusur ia duana bas perpulungen jabu-jabu. Kalak pe megati mujiken kami uga berhasil ndidik anak janah berhasil pe bas karirna. Sangap kel kam nina kalak man bangku.
Kenca umurku enggo metua, anak-anakku pe enggo mbue kesibukenna, bagepe kempu-kempuku kerina enggo sibuk bas persekolehenna. Emaka rukur aku, anakku Mencen, parang anak sintengah langa erjabu. Singuda-nguda pangke. Janah umur kami duana ras bapana enggo metua nandangi ben. Janah tenaga pe enggo me bagi sikurang. Ku juma pe lanai bo ngasep. Mencen me ibas keterbatasenna banci ngurusi juma ras sabah kami. Mencen me mbaba kami ras bapana hampir dua minggu sekali ku Puskesmas ertambar ras ngurus BPJS kami. Duana kami ras bapana enggo buen man tambar asa man nakan. Pegancih kami ku rumah sakit.
Pernah piga-piga kali pupus kami si Tuah tugas ku Medan. Memang sempatkenna nge lalap singgah ku kuta ndahi kami. La iarap enggo lit parkir motor lebe-lebe rumah, janah nusur me Tuah taruhken supir. La setengah jam pe enggo ka ia mulih ku Medan. Tadingkenna man kami sen, bagepe man agina Mencen. Sibuk. Emaka Medan me ia medem. Janah mulih ka ku Jawa. Kirimina rusur sen man kami, tapi situhuna kel labo ate kami malem, erkiteken ulih juma ras sabah kami saja pe situhuna cukup nge pan kami teluna. Janah labo sen na e arapken kami. Adina mulih pe ia wari natal ras tahun baru piga-piga tahun terakhir, lanai ia medem jabu kami, ija ije ia tubuh janah ngkeriken waktuna sanga danak-danak marenda. Alasenna la banci anak-anakna medem. Erkiteken enggo kebiasaan ingan medemna la bagi ingan medem kami. Tapi kamar hotel enggo ia tunduh i Medan. Amin gia enggo mulai nggir-gir kupala-palai ndurung gelah entabeh kari ate anakku ndai man ateku. Cibet-cibet simarenda biasa pindo Tuah adi mulih ku kuta, sikutanggerken pe lanai panganna. “Labo dalih nande, aku manganca, entabeh kuakap cibet-cibet ras timah-timah si enggo tasakkenndu e”, nina Mencen man bangku. Morah ateku. Ugape entabeh nari nge kari akap anakku, erkiteken ndekah la panna ateku. Tapi aku ka nge ras anakku si Mencen ngkerikenca.
Tahun-tahun berikutna pe enggo bage. Setiap tahun baru ibahanna perjumpan keluarga. Man ras-ras janah iundangna pe pendeta terkenal khutbah, rikut pe kibot ras perkolong-kolongna. Anak kuta pe ikut undang, janah besur man kerina. Tapi kenca acara dung, mulih ka ia ku Medan, janah lanai ia pernah tunduh bas rumah kami. Tatapna ngenca inganna medem marenda. Setahun sekali ngenca ia reh. Wari-wari lambang e, Mencen me teman kami ras. Mencen me siperdiateken kami. Mencen si la pernah kupujiken erkiteken lalit sekolahna. Mencen si jarang kubaba gawah-gawah erkiteken keterbatasenna. Mencen singurusi sabah ras juma kami. Mencen simbaba kami ertambar ras bapana. Mencen sinanggerken nakan kami. Mencen sinaptapi baju kami tupung kami kurang sehat. Mencen…. Mencen si banci muat ukurku seh gundari. Mencen si la kuperdiateken sedekah enda me jadi inganku ergani-gani.
Kenca mulih anakku Tuah, tangis me aku sisada ngukuri kerna kecibal kegeluhen e. Ije kugejapken situhuna, isekin anakku situhuna. Anakku simperdiateken aku ras bapana, anakku situhu-tuhu meteh ukurku, eme anakku si la enggo pernah kupujiken. Anakku si la kuperdiateken kel bagi kaka ras agina sikupujiken. Anakku si la kusekolahken meganjang bagi abang ras agina. Anaku sidiberu si la kuanggap penting kel erkiteken la penerus keturunen Bapana. Anakku Mencen, diberu si biasana baba kalak ku jabuna. Anakku Mencen sikubedaken kel ras kaka ras agina.
Tengah berngi, sangana badeh kel pertunduh anakku Mencen, kudahi kuinganna medem. Kuselimuti nahena, janah kuema kurumna silambak galuhen erkiteken kena matawari. Kurumna si la melinang erkiteken ku sabah ras ku juma. Nahena si ciang-ciangen erkiteken kena las ras jarang ercekili. “Anakku, keleng kel ateku. Salah kel aku nandendu anakku, sayang nandena. Ampuni kel aku Tuhan… kurang kuperdiateken kam sedekah enda. La kam pernah kupujiken sedekah enda, tapi kam kap simeteh pusuhku, si banci muat ukurku. Nemani geluhku ibas pudi geluhku, umurku metua”, bage me ningku bas ukurku janah iluhku pe naktak bas kurumna. Erkiteken iluhku mambur bas ayona, emaka medak me ia, janah sengget ia ngidah aku. “Kai atendu nande? Uga maka kam ngandung?’ nina janah ndakep aku. La kuturiken kai si lit bas pusuhku, tapi dakepenna nambah malem kel ateku er-anakken Mencen singkelengi aku. Kusimpan saja pas pusuhku kai sikuukurken bas bengi ndai. Tapi ndekut kel bas pusuhku ateku jadi man Mencen, janah keleng ateku simbages. “Tunduh kam nande, ndekah denga erpagi-pagi..” nina. La tertunduhken aku mis, rukur aku ndekah uga tak-tak kegeluhen enda, janah sora kirik sierderik nari ngenca kubegi, ras sora padek ernong-nong, bagepe sora perbulangenku sekali-sekali mengker. Bene.
​​​​​​Senayan – Jakarta, 17 Juni 2019.

Comments

Popular posts from this blog

Drama Natal : SAHABAT SEJATIKU

Drama Natal